طراحي سايت هاي جديد به مقوله اي به نام نوار کناري يا همان سايد بار خودمان، توجه زيادي ندارند که هيچ، بعضاً اصلاً آن را در سايت لحاظ نيز نمي کنند. امروز ميخواهيم در اين خصوص از منظر زيبايي شناختي و کاربردي بودن آن از نظر کاربر بيشتر بحث و تبادل نظر نماييم.

شايد براي کاربران و بينندگان وب سايت ها، مخصوصاً در ايران که چند گامي عقب تر از طراحي سايت هاي دنيا و مبتني بر علوم روزي مانند طراحي واسط متناسب با تعامل انسان و کامپيوتر هستيم، سايد بار نقش بي چون و چرايي بازي نمايد. جا انداختن يک وب سايت بدون نوار کناري شايد در نظر اول غير ممکن به نظر برسد، اما بياييم کمي بيشتر در خصوص اين مورد بررسي کنيم و آن را به يک ابزار کاربردي در زمان مورد نياز تبديل نماييم و نه يک عادت هميشگي در طراحي سايت هايمان!

در نظر اول، اگر وب سايتي از نوار کناري استفاده ننمايد، چيزي که به ذهن متواتر ميشود اين است که اين وب سايت کارايي خود را از دست داده است! ولي من به شما قول ميدهم که در بسياري از موارد اينچنين نيست. شما ميتوانيد طراحي وب سايتي انجام دهيد بدون سايد بار در حالي که سايت شما همچنان کاملاً کاربردي و کاربر پسند مي باشد و اطلاعات مورد نياز يا تقاضاي کاربر، در دسترس او مي باشد. در حقيقت در اين نوع طراحي ها، نوار کناري خلاقانه به جايي ديگر جايگزين مي گردد که کارايي مناسب تري داشته باشد و يک گوشه هميشگي از سايت شما را در همه جا مشغول نکرده باشد. درست است که ما ميتوانيم موارد بسياري را در نوار کناري جايگزين کنيم، ولي توجه داشته باشيد که اين فضا، در حقيقت قسمتي از مطلبي که کاربر ميخواند را مشغول ميکند و باعث عدم توجه و تمرکز بر روي متن اصلي موجود در يک صفحه و يا قسمت مورد بازديد او مي گردد که قطعاً در بيش از 90 درصد زمان هاي مورد استفاده کاربر از يک صفحه، مورد نياز او نيست!
زماني که کاربري درگير محتواي يک صفحه شده است، چرا بايد او را به جاي ديگري منحرف نماييم؟ ما ميخواهيم بازديد کنندگان به سايت ما بياييند و مطالب منتشر شده مان را بخوانند، چه چيزي اولويت بيشتري از اين دارد که باعث انحراف کاربر از محتواي مورد نظر او گردد ؟ پاسخ به اين سوالات معمولاً در اين است که ما ميخواهيم کاربر و بازديد کننده را به خواندن و ماندن بيشتر در وب سايت ترغيب نماييم! يا حتي ارائه موارد ديگري که شايد مورد نياز او نباشد ولي ما بخواهيم بازديد کنندگان ما بيشتر نظرشان به آن مورد، صفحه و يا هر چيز ديگر جلب گردد. حال بايد ببينيم که ارائه آن در نوار کناري وب سايت، با توجه به صدمه اي که به محتواي مورد علاقه کاربر وارد مي نمايد، آيا توجيه دارد يا نه.

جايگزين هاي سايد بار در طراحي سايت هاي جديد
راه جايگزين چيست ؟ مثلاً شايد يکي از پر کاربرد ترين موارد در سايد بار ها استفاده از فرم جستجو باشد، که پر کاربرد نيز مي باشد، ولي جايگذاري هاي ديگري مانند هدر و يا فوتر نيز به نظر براي اين مقوله خوب مي آيند. يا مواردي مانند آخرين مطالب، مطالب پر کاربرد کاربران و دسته بندي هاي رايج در مطلب مورد علاقه کاربر چيزهايي است که معمولاً در سايد بارها ميبينيم. بهترين جايگذاري مطالب مرتبط، قطعاً در انتهاي هر مطلب و پس از مطالعه مطلب مورد نظر کاربر است، بهترين جايي که ميتوانيم از دکمه هاي انتشار شبکه هاي اجتماعي نيز استفاده نماييم همين جا است. از قسمت فوتر سايت بايد بيشتر استفاده کرد تا دسته بندي هاي مورد نظر و يا موارد اينچنيني را به آنجا منتقل نماييم.

با تمام اين موارد، بعضاً مواردي هستند که براي ما ديدن آن توسط مخاطب اولويت بيشتري نسبت به صفحه جاري که او در حال ديدن است دارد. بعضاً مقاصد اقتصادي و ترويج بيشتر از خريد و يا بازديد يک محصول يا تبليغات است که اينگونه است و اين موارد، توازن ميان کاربر پسندي و کاربردي بودن نوار کناري را کمي دچاد تغيير ميکند.

ميتوان نتيجه گرفت که سايت بار، نه چيز بدي است، و نه چيزي که هميشه مورد نياز تمام صفحات و جايگذاري هاي سايت باشد، بايد آن را از يک طرح پيش فرض براي طراحي يک وب سايت خارج نماييم و تنها در صورت نياز و احساس استفاده، آن را به کاربر و بازديد کننده تحميل نماييم!